10 tháng 12, 2016

Dế mèn (House Cricket) - Bước tường (2004?)

Trời vén mây nhìn xuống, gió hắt cơn mưa phùn
Đành tiễn đưa chàng Dế, dù một thời buồn phiền chưa nguôi
Làn gió man mác đàn kiến chập trùng, chập trùng
Tiễn đưa dế mèn sang bên kia thế gian

Heavens look down from above, light winds blow, drizzling rain
We must bid farewell to Cricket, though once there was sadness unassuaged
Vague breezes, ants accumulate in greater numbers
Bid farewell to the house Cricket on the other side

Thời Dế non hợm hĩnh, thích rong chơi phiêu bạt
Cậy sức đôi càng to, chẳng coi ai xung quanh ra sao
Nào ai khuyên răn Dế cùng gật gù, nhưng rồi:
Nước đổ lá khoai, nước đổ lá khoai

Once young Cricket was arrogant, liked to wander like a vagabond
Relied on the strength of pair of jumping legs, didn't think anything of those around him
Whenever someone cautioned him Cricket nodded his head, but it was
Like water off a duck's back, like water off a duck's back

Thời Dế non háu đá, có muốn ai hơn mình
Nào biết đâu Trời cao, phận “Cạn tầu ráo máng”
Thì thôi Dế ơi cũng đã cạn rồi một thời
Thứ tha cuối cùng tiễn đưa cuối cùng

When young Cricket bucked wildly, wanting no one to be better than him
Who knew Heaven above, fates the "ungrateful to burn bridges"
Then stop it Cricket, you've burned it once
Your final forgiveness is your final farewell

Muôn loài rộng lượng tiễn đưa chàng Dế
Sinh thời “bướng mệnh” càng to hiếu chiến
Tha lỗi lầm xưa nào đâu khó nhọc
Nhỏ giọt nước mắt tiễn đưa thôi khép lại

All of creation magnanimously bids farewell to the Cricket lad
In his time a "stubborn lot" big jumping legs that loved to fight
Forgiving the mistakes of long ago is not so hard
Tiny teardrops bid farewell, stop and close your eyes


Truyện ngụ ngôn.  Dế mèn là dế được nuôi, được chiều.  Được nuôi để chiến, để đánh như đấu sĩ. Với "đôi càng to" thì có dáng oai nghi.  Nhưng biết mình to khỏe, hùng vĩ thì sao mà không "hợm hĩnh."

Nhưng dế mèn này đánh một cách vô kỷ luật, chưa trưởng thành.  Con dế này "bướng" vậy bị "cạn." Thanh niên có sức khỏe, song thanh niên thiếu trí tuệ.  Lớn lên, dù mình trẻ và khỏe, thiếu ý chí thì mình dễ bị đánh thắng.

"Trời vén mây nhìn xuống."  Nghĩa là trời có mặt, trời không thờ ơ.  Trong vũ trụ có chân lý.  Có phạm là bị phạt. Nhưng mặc dù phản bối luật trời, "muôn loài rộng lượng tiễn đưa chàng Dế."  Trời nghiêm chỉnh và trời khoan dung. Ở giữa các phiên khúc có những đoạn nhạc không lời cũng góp phần kể chuyện này.

Không có nhận xét nào: