16 tháng 6, 2014

Gió Hồ Tây (West Lake Wind) - Tử Phác (1954)

1.
Lênh đênh thuyền ai đang vớt bèo trôi
Adrift, whose boat skims the duckweed adrift
Gió xô bao đợt sóng ngược xuôi
The wind pushes so many waves against it 
Chiến tranh như cụm mây trận giông tố dần lui về xa khơi
War like tufts of clouds, a storm gradually retreating back to the far off sea 
Bạn lòng ơi hãy cùng tôi tới Hồ Tây gió lộng trời mây
My dear friends, come with me to the West Lake, wind rising, skies clouding
Kia em bé nhà ai đang nhặt bao lá vàng khô
Over there a little one from someone's house is collecting lots of dried golden leaves
Gây lửa đun nổi cơm chiều nay
To make fire to heat this evening's meal
Chiến tranh đi còn lưu khổ đau
The war has left yet hardship remains
Gió xối tung làn tóc người yêu vững lòng tin về tương lai
Wind drenches the hair of a lover with steadfast confidence in the future
Chiến tranh quyết không thắng nổi lòng người
War, we're determined not to let it prevail over people's feelings
Bên hồ hai chúng ta hướng về thành phố nghe tiếng đời đang lên
At the lake the two of us look back to the city where we hear the sounds of life rising.

2.
Mai đây Hồ Tây khi bóng chiều buông
Tomorrow at the West Lake when evening shadows fall
Gió reo trên rặng soan đỏ hoa
Wind whistling above in the rows of red china-berry trees in blossom
Nhấp nhô bao lò cao thường soi bóng mình trong lòng hồ xanh
Bobbing, so many blast furnaces that cast their reflections upon the blue lake
Bạn lòng ơi hãy cùng tôi tới Hồ Tây gió lộng trời mây
Dear friends, come with me to the West Lake, wind rising, skies clouding
Bầy em bé quàng khăn tươi, cười theo cánh diều chơi vơi
A crowd of kids with cheerful kerchiefs, laugh like their kites high above
Chiều nay trong ánh hoàng hôn gió ơi đưa nhẹ lướt thuyền trôi
This evening, in dusk's light, guide the boat to lightly drift
Nước chong xanh lồng bóng trời xanh, mắt người yêu càng long lanh.
Clear water frames the blue sky's reflection, a lovers eyes glitter more
Sáng trưng ánh sao trên ngọn Cột Cờ
Dazzling the starlight upon the Flag Column
Hà Nội ta long lanh ánh hòa bình chiếu tươi sáng đời cần lao.
Our Hanoi glitters in the light of peace reflecting the brightness of a working labor.

nguồn: Gió Hồ Tây (Kuy Sơn, 1956).


Bài ca "Gió Hồ Tây" được đoàn Văn Công Nhân Dân Trung Ương biểu diễn cho ngày Quốc Khánh 2 tháng 9 1957 (Thời mới 9 tháng 2 1957).  Vậy đây chắc là một trong những lần cuối cùng nhạc của Tử Pháp được phép hát ở miền Bắc Việt Nam.


Từ năm 1958 Tử Phác bị kỷ luật và đến bây giờ nhạc của ông chưa được phép lưu hành ở xứ Việt.  Theo tôi hiểu thì ông không bị Hội Nhạc sĩ trừng phạt vì ông thuộc quân đội.  Đã có ra lệnh của quân đội làm cho các tác phẩm ông bị cấm và họ chưa cho ông được thả lỗi.  Vậy nhạc của Tử Pháp vẫn bị cấm luôn (tôi nghĩ rằng ít người biết điều này, vậy chắc bài ca như "Quay tơ" hay "Tiếng hát lênh đênh" được biểu diễn vì người ta không kiểm trả kỹ).

Trong Bên thắng cuộc tập 2, Quyền bính Đức Huy trích một bài phát biểu cùa Võ Nguyên Giáp in trên báo Nhân dân 12 tháng 7 1956 - ngay sau khi Hiệp định Genève không được thực hiện.  Tướng Giáp nói "Chúng ta đã kháng chiến lâu dài để trang thủ hoà bình, hòa bình được lập lại là một thắng lợi của nhân dân ta.  Hòa bình càng được củng cố lâu dài thì thắng lợi của ta càng có điều kiện phát triển."

Bài "Gió Hồ Tây" theo khái niệm ấy - "Chiến tranh như cụm mây trận giông tố dần lui về xa khơi." Mỗi người đều ước sống hòa bình và sống như người bình thường trong hòa bình.  Họ sẵn sàng làm việc để xây lên một cuộc sống mới - "Hà Nội ta long lanh ánh hòa bình chiếu tươi sáng đời cần lao."  Điều ngạc nhiên ở đây là Tử Phác sử dụng chữ "cần lao" chứ phải là "lao động."

"Đời lên" có nghĩa là "đời cần lao" có nghĩa làm mỗi người xây lên một thủ đô mới: "Nhấp nhô bao lò cao thường soi bóng mình trong lòng hồ xanh."  Hình như Hồ Tây sẽ bị các bao vây bởi các nhà máy - có lẽ sẽ không được bình yên như xưa.  Nhưng đó là việc lên xã hội chủ nghĩa.

Không có nhận xét nào: